Herria

Lagrán

Bere jatorria zalantzazkoa da, baina jakina da jada bazegoela 1165. urtean. Inguruko zenbait herri bezala, Gatzagako kondearen jaurerriarena izan zen, eta, geroago, bere oinordekoena, Híjar-eko dukeena.

Hiribildu gotortua, oraindik harresiaren aztarnak eta, batez ere, mendebaldeko muturrean irekitzen den Kristoren Ataria izeneko horma lodien arkua kontserbatzen dituena. Plazako iturri handia nabarmentzen da, zortzi kainukoa eta urte osoan zehar emari ugarikoa, musikarako tenplete bat eta elizara iristeko eskailera dotorea.

Vianatarren etxe handia nabarmendu behar da, balkoiekin eta arkudun galeriarekin. Bere fatxadan bertan bizi izan ziren pertsonaia ospetsuen armarriak daude.

Goiko aldean, Natibitatearen eliza dago. XVI. mendeko tenplua da, erretaula nagusi zoragarria duena.

Hainbat dira herrian mantentzen diren ohiturak. Larderoko osteguneko ospakizuna, Santa Ageda erronda, Pazko egunean Judas erretzea edo Sortzez Garbiaren bezperako suak.

Herri horretatik igarotzen zen arrainaren ibilbidea, Kantauri itsasoa eta Errioxa lotzen zituena, Gazteluko gurutzetik igaroz. Bide horretan dago herriaren erakargarrietako bat: Ikaztegien ibilbidea, Kantabria mendilerrorako bidean. Egur-ikatzaren fabrikazioa azaltzen duen irudikapena da.

Sentitzen dugu. Ez dago hortik igarotzen den ibilbiderik.