Herria
1138an agertu zen lehen aldiz Murgia izenarekin, Naiarako Errege Monasterioari egindako idazkera batean. Geroago onartu zen probintziako hiribildu gisa, 1515ean, hain zuzen ere.
Herriaren erdian, Gurutzeko auzoan, Oinaztarraren Gurutzea dago, burdin hesi batez inguratua eta Fernando Ortiz de Zarate, Adoretsua, gogorarazten duena, 1450ean ganboatarrek hil zutena. Oso gertu, San Migel eliza dago. XIX. mendearen hasieran eraiki zen. Tenplurako sarrera biak burdin hesidun atarien azpian daude.
Parrokia-eliza alde batera utzita, beste hiru tenplu daude Murgian: Karitateko Alaben komentua, 1867koa, eta Karmeldar Amen komentua, urte batzuk geroago instalatua, eta Jesusen Bihotzaren Ikastetxea, San Bizenteko Aita Paulek zuzendua, aurrekoaren urte berean eraikia.
Eraikin zibilen artean, azpimarratzekoak dira Vea-Murgiatarren oinetxea, Kultura Etxe bihurtuta, eta udaletxearen eraikina, euskal baserrien antzera eraikia.
Sentitzen dugu. Ez dago hortik igarotzen den ibilbiderik.