Alfontso X.ak 1254an Trebiñuri eman zion foruaren dokumentazioan agertzen da. XIV. mendetik, Urizaharrarekin batera, Gatzagako kondeak ziren Sarmiento familiaren etxekoa izan zen, eta ondoren, Híjar-eko dukeen jabetzakoa izatera pasa zen, 1802an hiribildu titulua lortu zuen arte.

Kantabria mendilerroko gailur asko igotzeko oinarrizko herria: Cervera, Recilla, Escamelo edo San León.

Gurutze Santuaren gorespenaren elizaren portada XIII. mendean eraiki zen jatorrizko tenpluak zuena da.

Plaza iturri polit batekin apainduta dago. Eskola zaharra Utsasi Kultur Elkartearen egoitza da, 1994tik Museo Etnografikoa dago bertan. 2002ko azaroaren 16an, bere askatasunaren 200. Urteurrena zela-eta, Arabako Batzar Nagusiek gaur egungo harrizko monolitoa jarri zuten, gurutzea, argiola eta plaka oroigarri batekin.

Maria Pilar Alonso aipatu behar da, Pipaongo hegatxabal alaia, gaur egun herrian goza daitezkeen tradizio askoren berreskurapenaren eragile. Salvador Monsalud, Benito Pérez Galdósen Los Episodios Nacionales bildumaren bigarren zatiko heroia, hemengoa zela aipatu behar da.