Herria

Sabando

Behe Erdi Aroan, Gaonatarrek, oinaztarren bandoko zutabeek, bi dorre jarri zituzten hemen. Horietako batetik, Torrondo hitza besterik ez da geratzen, ibaiaren ondoko gain bati zena emateko, eta Mendozako dorreko Museo Heraldikoan kontserbatzen den armarria besterik ez da geratzen.

Gaur egungo Natibitateko eliza 1964an eraiki zen, aurrekoa desagertu ondoren. Antzinako tenpluaren sarreran zegoen harrizko arkua dago gaur egun erretaularen kokalekuan.

Plazan daude Gizarte Zentroa, bolatokia, Ama Birjinaren tailu bat duen iturri monumental bat, XVI. mendekoa, antzinako tenplutik datorrena, eta Aldundiak 1973an F. Juan Bautista Gámiz euskaraz aritu zen idazle eta seme ospetsuaren omenez eraiki zuen hilarri monumental bat, haren heriotzaren bigarren mendeurrena ospatzeko.

Herri honek berezko erakargarritasuna du, Sabando ibaiaren ur-jauzia. Herria gertu egon arren, ur-jauzi hori Oteo herriko errotaren ibilguari dagokio, eta Antoñanatik ere erraz iristen da bertara. Herriaren irteeran, Gervasio eta Protasio santuen ermita aurkituko dugu.

Sentitzen dugu. Ez dago hortik igarotzen den ibilbiderik.